Commonwealth war cemetery Leopoldsburg

Het Leopoldsburg War Cemetery is een militaire verzamelbegraafplaats van het Brits Gemenebest. De site biedt een laatste rustplaats aan ongeveer 767 Commonwealth slachtoffers.

Commonwealth War Graves Commission
Gerealiseerd
2022

De huidige vorm van het kerkhof is een realisatie naar het ontwerp van Philip Hepworth uit 1948 en werd in verschillende fasen aangelegd. Tegen 1954 werd de begraafplaats gefinaliseerd met de oprichting van twee schuilgebouwen en een betonnen keermuur die de keermuur voor de HA-HA vormde. In 2021 bleken deze paviljoenen en de keermuur in een matige toestand te verkeren waardoor een restauratie zich opdrong. In 2021 werd Erfgoed & Visie door de Commonwealth War Graves Commision aangesteld voor de restauratie van deze paviljoenen en de keermuur. Hierbij lag de focus op een duurzame onderhoudsvisie.

Er werd een uitgebreide diagnosenota opgemaakt van de verschillende constructies op de begraafplaats. Het merendeel van de onderdelen bleken in een vrij goede staat te verkeren, waardoor slechts een zachte restauratie was aangewezen. Het paramentwerk en de natuurstenen werden zacht gereinigd met stoom. Niet alle vervuiling (biologisch materiaal) werd hierbij weggenomen, opdat nadien nog een enzymbehandeling toegepast kon worden. Het gebruik van enzymen kaderde zich in een bewuste duurzame onderhoudsvisie. Het voegwerk van de gebouwde onderdelen, bestaande uit cementvoegen, werd verwijderd en vervangen door voegen in kalkmortel om een langere duurzaamheid van de bakstenen te beogen. Waar de stenen reeds waren beschadigd door aanhoudende vorst-dooi cycli werden ze vervangen door een op maat gemaakte baksteen naar historisch model. 

  • Militaire begraafplaats Leopoldsburg

De betonnen architraven en de betonnen keerwand verkeerden echter in een slechtere toestand wat maakte dat een meer intensieve restauratieaanpak voorgeschreven werd. De betonnen keerwand in de HA-HA bleek niet mogelijk om behouden te blijven. Een nieuwe keerwand met uitgespoelde beton werd op maat vervaardigd zodat deze maximaal overeenkwam met de oorspronkelijke HA-HA. Bijzondere uitvoeringseisen werden gesteld om het graafwerk tot het absolute minimum te behouden om het wortelgestel van de omliggende bomen niet te beschadigen. De betonnen architraven werden bij de uitvoering uitvoerig beklopt om de toestand van het betonrot te bepalen. Het beton en de wapening bleek dermate slechte toestand dat er besloten werd om de betonnen architraven te reconstrueren. Hierbij werd er wel rekening gehouden met een aanpassing van de wapening opdat deze een grotere betondekking zou kennen zodat de duurzaamheid van de architraven zo toenemen. Aangezien er al rekening werd gehouden met een mogelijke vervanging van alle architraven in de aanbestedingsfase was er dan ook al een financiƫle buffer voorzien in de uitvoeringsfase. De betonnen kern van de architraven werd ter plaatste gegoten en voorzien van een similipleisterlaag. Deze afwerkingslaag werd met zorg geborsteld om het uitzicht te evenaren van de natuursteen in de shelters.

Voor de restauratie van de begraafplaats werden bijzondere uitvoeringseisen gesteld naar de werfinrichting toe en de toegankelijkheid van de site. De sereniteit, symboliek en bereikbaarheid van de site diende immers te allen tijde gegarandeerd te worden. Tegelijkertijd werd er nauwgezet op toegezien dat de deadline voor de opening van het naastgelegen Liberation Garden Museum werd behaald.

Tot slot werd op vraag van de CWGC de opdracht uitgebreid met de aanleg van een parkeer suggestiestrook en de oprichting van een bijenhotel. Beide constructies werden ontworpen in overeenstemming met de horticulture regulations van de Commonwealth War Graves Commision. Ook de heraanplanting rondom de keerwand en de toegangsbrug werd in samenspraak met de CWGC besproken zodat de verschillende werkzaamheden hierop konden worden afgestemd.

  • Militaire begraafplaats Leopoldsburg