Cinema Plaza

In 1915 werd in een geïmproviseerd zaaltje te Duffel door de vrouw des huizes een film afgespeeld voor een klein publiek. Dat bleek een succes te zijn, hetgeen in 1920 leidde tot de bouw van een volwaardige cinema. Zo ontstond Cinema Plaza, tot op heden (opnieuw) een vaste waarde binnen het Duffelse culturele landschap.

Cinema Plaza is een schoolvoorbeeld van een traditionele dorpscinema, waarbij de waarde voornamelijk in haar immateriële component schuilt. Het gebouw was steevast een plek waar de Duffelaar op zoek ging naar ontspanning. De cinema sloot in 2004, waarna de gemeente het aankocht om er opnieuw een bruisende plek van te maken. Door een slimme combinatie van restauratie, herbestemming en nieuwbouw, bleef de historische essentie van de bioscoop bewaard maar kon het gebouw uitgebreid worden tot volwaardig cultureel centrum. Er werd gekozen voor een restauratie die het oorspronkelijke karakter van de cinema terugbracht in combinatie met de toevoeging van een nieuw volume om, naast de cinemafunctie, andere functies zoals horeca in onder te kunnen brengen. Het resultaat is een ontmoetingsplek die niet alleen een brug slaat tussen het verleden en het heden maar ook een verrijking biedt voor Duffel. Cinema Plaza vormt zo opnieuw het hart van de gemeenschap, met een uitnodigende uitstraling die verbindt, inspireert en herinnert.

Vanuit een doorgedreven analyse van de erfgoedwaarden, kon een toekomstvisie geformuleerd worden. De erfgoedwaarden waren hier niet zozeer materieel, maar lagen eerder in het immateriële karakter van de plek. Deze zijn volledig in kaart gebracht en vormden de basis om de restauratievisie uit te werken. Tijdens deze restauratie werden de historische elementen hersteld en storende aanpassingen ongedaan gemaakt. Beeldbepalende delen van de oude bioscoop, zoals inkompartij, foyer en zaal bleven bewaard en werden gerestaureerd. Minder waardevolle gebouwdelen werden afgebroken om plaats te maken voor het nieuw volume waarin een programma van ondersteunende functies ondergebracht werd. Het nieuwe volume beschermt en omarmt de historische kern en maakt de verbinding tussen binnen en buiten zonder aan de erfgoedwaarden te raken. Dit resulteert in een maximaal contact met de omgeving. Oud en nieuw vloeien harmonieus in elkaar over; in de nieuwe foyer en de artiestenloges werden de afbraaksporen zichtbaar gelaten als stille getuige van het verleden. Naast de organisatorische puzzel daagden de akoestische en stabiliteitsvraagstukken uit tot een zoektocht naar inventieve oplossingen. Cinema Plaza is gelegen in de historische bedding van de Nete, wat betekent dat de ondergrond zeer weinig draagkracht heeft. Nieuwe structuren in de behouden gebouwdelen werden op micropalen of schroefpalen gefundeerd. Een nieuwe staalstructuur ontlast de bestaande houten dakstructuur. Om stabiliteitstechnische redenen kon de projectiekamer niet behouden blijven. De ruimte werd zorgvuldig opgemeten, afgebroken en gereconstrueerd, volledig in de sfeer van weleer. De historische projectoren werden gerestaureerd en aangevuld met een hedendaagse projector, naast langspeelfilms kunnen er nu ook digitale films vertoond worden. Om de rust van omwonenden te waarborgen, werd het gemeenschapscentrum akoestisch geïsoleerd van de omliggende bebouwing door alle structuren los te koppelen van de omgeving. Door een innovatief box-in-box systeem en het gebruik van 40 cm dikke akoestische isolatie waarmee het gebouw “ingepakt” werd, werd geluidsoverlast geminimaliseerd. Binnenin verbeterde de toepassing van geluidsabsorberende materialen in de vorm van gordijnen en geperforeerde wanden de akoestiek voor bezoekers en artiesten. Daarnaast vereiste een akoestische scheiding voor het simultaan kunnen plaatsvinden van diverse activiteiten in het gemeenschapscentrum en het jeugdhuis zowel organisatorisch als bouwtechnisch vergaande ingrepen.